Τι είναι η μουσική ψυχοθεραπεία;
Η μουσική ψυχοθεραπεία είναι ένας κλάδος της μουσικοθεραπείας που εστιάζει στην ψυχική υγεία του ανθρώπου και δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη σχέση που δημιουργείται μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου μέσω της μουσικής εμπειρίας.
Τι είναι η μουσικοθεραπεία;
Η μουσικοθεραπεία είναι μια θεραπευτική διαδικασία, κατά την οποία ένας εξειδικευμένος θεραπευτής με κύριο εργαλείο τη μουσική βοηθά τον θεραπευόμενο να βελτιώσει την υγεία και την ποιότητα της ζωής του.
Γιατί είναι χρήσιμη;
Μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη όταν κάποιος αδυνατεί, δυσκολεύεται ή φοβάται να επικοινωνήσει λεκτικά, όταν κάποιος νιώθει ότι οι λέξεις δεν αρκούν για να περιγράψουν όσα αισθάνεται. Η μουσική ψυχοθεραπεία είναι μια από τις ελάχιστες ψυχολογικού τύπου μεθόδους που επιτρέπει σε ανθρώπους με απουσία λόγου να εκφραστούν και να επικοινωνήσουν, όπως για παράδειγμα είναι τα βρέφη και τα άτομα με αυτισμό, αφασία, άνοια και άλλα.
Σε ποιον απευθύνεται;
Από ένα πρόωρο νεογέννητο που χρειάζεται να ρυθμίσει τους χτύπους της καρδιάς του, σε ένα παιδί που δυσκολεύεται να διαχειριστεί το διαζύγιο των γονιών του, από κάποιον άνθρωπο που αναρρώνει από εγκεφαλικό, σε κάποιον που έχει κουραστεί από τη πίεση της δουλειάς του, από έναν ηλικιωμένο με άνοια, σε μια οικογένεια που διαχειρίζεται την απώλεια.
Μερικά από τα συνηθέστερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που συναντάμε είναι τα εξής:
- Προωρότητα
- Δυσκολίες στο λόγο και την επικοινωνία
- Διάσπαση προσοχής — υπερκινητικότητα
- Δυσκολίες κοινωνικοποίησης
- Διαταραχές συναισθήματος και συμπεριφοράς
- Αναπτυξιακές διαταραχές/Αυτισμός
- Σύνδρομο Down
- Νευρολογικές παθήσεις
- Πολλαπλές αναπηρίες
- Χρόνιες σωματικές ασθένειες
- Κακοποίηση
- Ζητήματα ψυχικής υγείας
- Επισφαλής Κύηση
- Πόνος
- Άνοια
- Εξαρτήσεις
- Πένθος
Τι συμβαίνει σε μια συνεδρία;
Σε μια συνεδρία μουσικής ψυχοθεραπείας η θεραπευτική σχέση χτίζεται μέσα από την αυθόρμητη παραγωγή μουσικής με
μουσικά όργανα, τη φωνή και το σώμα ή αλλιώς μέσα από τον κλινικό μουσικό αυτοσχεδιασμό.
Δεν ενδιαφερόμαστε ιδιαίτερα για το αισθητικό αποτέλεσμα αλλά κυρίως για τη δημιουργία μιας μουσικής γλώσσας που αντανακλά τη ψυχοσυναισθηματική και σωματική κατάσταση του θεραπευόμενου και του επιτρέπει μια ουσιαστική επικοινωνία και συνάντηση με τον εαυτό και τους γύρω του. Επιπλέον, και πάντα σύμφωνα με τις ανάγκες των συμμετεχόντων, μια συνεδρία μουσικοθεραπείας μπορεί να περιλαμβάνει δημιουργία τραγουδιών, ακρόαση μουσικής, κίνηση, τραγούδι, συζήτηση και σιωπή. Ο μουσικοθεραπευτής συμμετέχει στη διαδικασία και την υποστηρίζει μουσικά και λεκτικά. Για να ωφεληθεί κάποιος από τη μουσικοθεραπεία δεν χρειάζεται να έχει μουσικές γνώσεις.Οι συνεδρίες μπορεί να είναι ατομικές ή ομαδικές.
Μερικά από τα οφέλη
Μέσα από τη μουσική ψυχοθεραπεία μπορούμε να παρατηρήσουμε αλλαγές σε σωματικό, συναισθηματικό και γνωστικών επίπεδο. Μεταξύ άλλων:
- Την ανάπτυξη γνωστικών και κοινωνικών δεξιοτήτων
- Την βελτίωση της χρήσης της φωνής και του λόγου
- Την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης
- Τη βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων
- Τη μείωση του άγχους και της αυτοτραυματικής συμπεριφοράς
- Τη μείωση της επιθετικής συμπεριφοράς
- Τη μη φαρμακολογική διαχείριση του πόνου
- Τη ρύθμιση και σταθεροποίηση ζωτικών ρυθμών
- Την ενίσχυση του δεσμού γονέα — παιδιού
- Τη βελτίωση της διάθεσης, της συναισθηματικής κατάστασης και της ποιότητας ζωής
Επαρκεί η μουσική ψυχοθεραπεία;
Η μουσική ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι είτε η θεραπεία επιλογής, είτε να λειτουργήσει συνδυαστικά με φαρμακολογικές, ψυχοκοινωνικές και άλλες θεραπευτικές παρεμβάσεις για να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα τους ή για να μειώσει την αναγκαιότητά τους.
Η μουσικοθεραπεία σήμερα
Η μουσικοθεραπεία έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα — με την ανάπτυξη ερευνητικών πανεπιστημιακών προγραμμάτων διδακτορικού και μεταδιδακτορικού επιπέδου — με αποτέλεσμα να θεωρείται πλέον μια ερευνητικά τεκμηριωμένη θεραπευτική προσέγγιση.
Στη χώρα μας η μουσικοθεραπεία θεωρείται μια παρέμβαση που αφορά κυρίως την ειδική αγωγή και ανθρώπους με αυτισμό. Στην πραγματικότητα όμως έχει πολύ περισσότερες εφαρμογές και μπορεί να είναι χρήσιμη σε έναν άνθρωπο από την πρώτη έως την τελευταία του στιγμή ειδικά όταν προκύπτουν δυσκολίες.